این بیماری در خاک‌های با زهکشی ضعیف، به خصوص در شرایط آبیاری غرقابی و رطوبت بالای خاک شروع می‌شود. در شرایط محیطی رطوبت بالا و درجه حرارت مناسب، اووسپورها جوانه می‌زنند و اسپرانتریوم‌ها را تولید می‌کنند. پس از قرار گرفتن روی ریشه‌ها یا طوقه، آلودگی ایجاد می‌کنند.
فهرست مطالب
قارچ فیتوفترا یکی از دلایل پوسیدگی ریشه و ساقه می‌باشد. در این مقاله از آقا مهندس می‌خواهیم شما را با بیماری فیتوفترا بیشتر آشنا کنیم. بیماری فیتوفترا در گوجه فرنگی نیز بسیار رایج می‌باشد. پس از بررسی بیماری قارچ فیتوفترا درمان قارچ فیتوفترا را نیز به طور کامل بررسی می‌کنیم.
آشنایی با قارچ فیتوفترا
بیماری بوته‌میری فیتوفترایی از مهمترین بیماری‌های گیاهان جالیزی است که بیشترین خسارت را به گیاهان وارد می‌کند. خسارت این بیماری به محصولات جالیزی تا 100% نیز گزارش شده است. بیماری بوته‌میری خیار یکی از بیماری‌های مهم و خسارت‌زای این محصول است که موجب از بین رفتن مقدار زیادی از محصول می‌شود.
نام بیماری: پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه و ساقه
عامل بیماری: قارچ phytophthora capsici
بیماری فیتوفترا چیست؟
پوسیدگی فیتوفتورایی یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های خیار است و در مناطقی که هوای مرطوب و سرد دارد خسارت زیادی می‌زند. این بیماری می‌تواند شاخ و برگ و میوه خیار را، در هر زمانی از رشد نابود کند. گونه‌های مختلف قارچ فیتوفترا عامل بوته‌میری خیار هستند. این شبه قارچ داراری دامنه میزبانی وسیعی شامل فلفل، گوجه فرنگی، بادمجان، کدوئیان (از جمله خیار، کدو، هندوانه و طالبی) است. این قارچ یک پاتوژن خاکزی است که انواع اسپورها را تولید می‌کند.
پس از مدتی که بوته‌ها رشد کردند، گیاه مورد حمله ناگهانی قرار می‌گیرد و پژمرده می‌شود. در حالی که برگ‌ها سبز هستند، می‌خشکند. به این بیماری اصطلاحا سبز خشک هم گفته می‌شود. این حالت زمانی روی می‌دهد که قارچ فیتوفترا، ریشه گیاه را در مقطع عرضی کاملا اشغال کرده باشد. این عارضه اغلب دو تا سه روز بعد از آبیاری اتفاق می‌افتد، چون فراهم شدن رطوبت زیاد به رشد و نمو قارچ کمک زیادی می‌کند.
در نتیجه حمله شدیدتر قارچ، آوندها که عامل رسیدن مواد غذایی و آب به گیاه هستند از بین می‌روند. پوسیدگی فیتوفتورایی می‌تواند میوه‌های خیار را در مزرعه آلوده کند و متعاقبا منجر به پوسیدگی میوه در انبار شود، به خصوص وقتی که میوه‌ها در تماس با خاک باشند.
در هوای خشک فعالیت بیمارگر کاهش می‌یابد و یا متوقف می‌شود. برخی از علائم این بیماری‌ها شبیه بیماری ناشی از پیتیوم و فوزاریوم است و مهم است که شما بدانید عامل بیماری مزرعه شما کدام قارچ است.
علائم بیماری فیتوفترا بر روی برگ‌های خیار
علائم بیماری فیتوفترا چیست؟
پوسیدگی فیتوفتورایی در مزرعه خیار در درجه اول باعث پوسیدگی میوه می‌شود و در هوای مرطوب می‌تواند گیاهچه خیار را قبل از اینکه از خاک بیرون بیاید از بین ببرد. علائم پوسیدگی فیتوفتورایی شامل پوسیدگی بن‌ریشه و طوقه، پژمردگی و لکه‌دار شدن برگ‌ها، پوسیدگی میوه و در موارد شدید مرگ گیاه است. پوسیدگی طوقه باعث می‌شود گیاه مدت کوتاهی بعد از آلودگی از بین برود.
برگ‌های آلوده دارای لکه‌های قهوه‌ای بزرگ و تیره هستند و قطر آن تا 5 سانتی‌متر می‌رسد. در بعضی مواقع هاله‌ای کم‌رنگ و نازک در اطراف زخم‌ها ایجاد می‌شود. بیماری پوسیدگی فیتوفترایی از طریق رگبرگ‌ها و دمبرگ‌ها گسترش می‌یابد و در نتیجه قسمت عمده‌ایی از شاخ و برگ بوته قهوه‌ای و خشک می‌شود. در زیر برگ‌ها نیز لکه‌های آب‌سوخته شکل می‌گیرد که به طور معمول دارای پوشش کرکی سفید رنگی هستند.
عامل این بیماری در تمام مراحل رشد در صورت وجود شرایط مساعد، می‌تواند بوته‌ها را مورد حمله قرارا دهد و سبب مرگ و از پای درآوردن بوته‌ها شود. در صورتی که عامل بیماری در مرحله گیاهچه، گیاه را مورد حمله قرار دهد، محل حمله قارچ باریک و نرم شده و گیاه را از بین می‌برد.
اولین علائم قارچ فیتوفترا:
پوسیدگی طوقه
خشکیدگی سریع گیاه
گیاهان آلوده پژمرده می‌شوند و سریعا می‌میرند، با کنار زدن خاک کنار طوقه، پوسیدگی طوقه خیار درست در زیر محل طوقه مشاهده می‌شود. پوسیدگی میوه به طور معمول در قسمت زیرین میوه که در تماس با خاک است شروع می‌شود. در این حالت روی میوه آلوده، اسپور‌های سفید رنگی مانند پودر شکر شکل می‌گیرد و در آب و هوای مرطوب و دمای بالا شدت آن بیشتر است.
چرخه بیماری فیتوفترا به چه صورت است؟
زئوسپورها با شنا کردن در لایه‌ای از آب آزاد در خاک یا همراه آب آبیاری از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می‌شوند و آلودگی گسترش می‌یابد. موقعی که یک گیاه آلوده می‌شود، اسپورانژیوم‌های بیشتری تولید شده و زئوسپورهای فراوان آزاد می‌شوند و گیاهان دیگر را آلوده می‌کنند و این چرخه در فصل رشد ادامه پیدا می‌کند.
خاک، کود حیوانی نپوسیده و آب آلوده، یا نشا و گیاهچه‌های آلوده از منابع اولیه مایه تلقیح برای شروع آلودگی هستند. این قارچ روی گیاهان میزبان، علف‌های هرز یا بقایای آلوده به صورت اووسپور یا ریسه باقی می‌ماند. اسپوورها در شرایط عدم حضور میزبان می‌توانند برای سال‌ها در خاک زنده بمانند و در صورت کشت گیاه میزبان به آن حمله کنند.
خیارهای آلوده به قارچ خاکزی عامل بیماری فیتوفترا
کنترل بیماری پوسیدگی فیتوفترایی یا پوسیدگی ریشه و میوه خیار:
پوسیدگی فیتوفتورایی در صورتی که کنترل نشود، در مدت کوتاهی کل محصول خیار را از بین می‌برد. کشاورزان می‌توانند بیماری را با ترکیبی از اقدامات بهداشتی، کنترل‌های زراعی و استفاده از برنامه‌ریزی دقیق سم‌پاشی با موفقیت کنترل کنند.
علمیات به‌زراعی
نکاتی که در خصوص کنترل این بیماری باید رعایت کرد:
خاک مناسب برای رشد خیار بایستی دارای بافت سبک باشد تا رطوبت کمتری در خود نگهدارد.
حتی الامکان سعی شود مقدار آب آبیاری را کم و دفعات آبیاری را زیاد کرد و آب مستقیما با بوته‌ها تماس نداشته باشد.
از آنجا که هوای مرطوب باعث گسترش بیماری می‌شود، مدیریت آبیاری تاثیر زیادی در کنترل بیماری دارد. لذا توصیه می‌شود از آبیاری بارانی استفاده نکنید.
بقایای گیاهان آلوده را از بین ببرید.
از دادن آب سرد که سبب وارد شدن شوک به گیاهان می‌شود، خودداری گردد.
از ارقام مقاوم‌تر نسبت به تجربه شخصی خود استفاده کنید. هیچ‌گونه رقم مقاومی در برابر بیماری فیتوفترا وجود ندارد، با این حال ممکن است کشاورزان به تجربه بدانند بعضی رقم‌ها مقاومت بیشتری در برابر بیماری فیتوفترا دارند.
کشت پاییزه زودتر انجام شود و اگر زمستان کشت انجام می‌شود، محیط گلخانه را به طور یکنواخت گرم نگهدارید (دمای مطلوب 27 درجه سانتی‌گراد است)، تا بذرها زودتر سبز شوند و مرحله ابتدای رشد را در حدالاقل زمان طی کنند.
زمین‌هایی را انتخاب کنید که به خوبی زهکشی شده باشند. یکی از ویژگی‌های قارچ فیتوفترا توانایی زنده ماندن طولانی مدت آن در خاک است.
قارچ فیتوفترا می‌تواند تا 10 سال در خاک زنده بماند. اکثر متخصصان یک تناوب زراعی چهار ساله را برای کنترل بیماری فیتوفترا توصیه می‌کنند.
شخم با زیرشکن برای جلوگیری از ایجاد لایه سخت و نفوذناپذیر که از زهکشی و نفوذ آب به عمق‌های پایین جلوگیری می‌کند.
کشت روی پشته برای جلوگیری از تجمع آب در اطراف طوقه انجام گردد.
از تردد وسایل و ماشین‌آلات آلوده از مزرعه آلوده به مزرارع دیگر جلوگیری کنید.
علائم پیشرفته بیماری فیتوفترا بر روی میوه خیار
کنترل شیمیایی
اگرچه تمرکز مبارزه باید روی مدیریت آبیاری و به حداقل رسانیدن شرایط ایجاد و گسترش بیماری باشد، گاهی لازم است مبارزه شیمیایی صورت گیرد. استفاده به موقع از قارچ‌کش‌های موثر همواره به عنوان یکی از روش‌های اثرگذار در مدیریت تلفیقی بیماری مورد توجه بوده و قارچ‌کش‌های متنوعی برای استفاده در مدیریت این بیماری به ثبت رسیده است. با این حال، در صورتی که کنترل‌های زراعی گفته شده در بالا رعایت نشود، استفاده از قارچ‌کش نیز موثر نخواهد بود.
در زیر قارچ‌کش‌هایی که برای بوته‌میری جالیز و درمان قارچ فیتوفترا مناسب است آورده شده است:
رانمن
دیمتومورف
کلروتالونیل (براوو)
متالاکسیل (ریدومیل)
فوزیتیل آلومینیوم (آلیت)
مانکوزب 20 گرم در هزار لیتر آب
قارچ‌کش مسی مثل کوپر یا بردوفیکس
تیوفانات متیل یا توپسین‌ام به میزان دو در هزار در پای ریشه
متالاکسیل به میزان دو در هزار، به اضافه کاپیتان به میزان دو در هزار (در سیستم ریشه تزریق شود)
نکاتی درباره مصرف قارچ‌کش‌ها برای بیماری فیتوفترا:
برای کنترل این بیماری، دو نوبت سم‌پاشی ضروری است. نوبت اول هم‌زمان با کاشت و نوبت دوم در پای بوته‌ها زمان شروع مبارزه، به محض رویت اولین علائم پژمردگی خفیف برگ‌های انتهایی می‌باشد.
متالاکسیل تا 5 هفته بعد از ظهور گیاهچه می‌تواند از بوته‌های خیار محافظت کند. بیشتر قارچ‌کش‌ها باید زمانی که میوه‌های خیار 2، 4 تا 6 سانتی‌متر هستند، استفاده شود.
در صورت سم‌پاشی با متالاکسیل باید ابتدا کلیه خیارها برداشت و پس از سم‌پاشی حداقل 14 روز از برداشت محصول خودداری شود.
از چندین قارچ‌کش با طیف وسیع و سیستمیک می‌توان جهت کنترل بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار استفاده کرد.
مدیریت آبیاری تاثیر زیادی در کنترل بیماری دارد.
همچنین علائم بادزدگی اولیه روی بوته‌ها به خصوص بعد از بارندگی سنگین و زمانی که آب‌ایستادگی اتفاق می‌افتد.
تیمار یا ضدعفونی بذر با Mefenoxam
پیشگیری از بیماری فیتوفترا
برای پیشگیری از این بیماری می‌توانند از سم ردومیل و مانکوزب به میزان دو در هزار در شانه‌ها بریزید تا گیاه شما در مرحله نشا مشکلی نداشته باشد. لازم به ذکر است که بیماری فیتوفترا در گوجه فرنگی نیز مهم است. همچنین این پوسیدگی فیتوفترایی در هندوانه رخ می‌دهد که باز باعث پوسیدگی ریشه هندوانه می‌گردد.
آخرین دیدگاه‌ها