توصیه کودی گوجه فرنگی (کود مرغی | کود حیوانی)

برای داشتن محصولات پربارتر استفاده از کود حیوانی و کود مرغی به نوبه خود توسط کارشناسان کشاورزی توصیه شده است. در ادامه میزان و نحوه مصرف کود مرغی برای گوجه فرنگی و کود حیوانی برای گوجه فرنگی را مورد بررسی قرار می دهیم.

امروزه اکثر رقم‌های با کیفیت صیفی جات، رقم‌های اصلاح شده و هیبرید هستند. یکی از اولین ویژگی‌هایی که در رقم‌های اصلاح شده، ایجاد شده است؛ ویژگی کود پذیر بودن است. یعنی وابستگی بیشتری به تغذیه دارند. بنابراین رقم‌های امروزی اگر چه بازدهی بیشتری دارند، ولی مصرف کودی بیشتری نیز دارند. حتما شما هم تجربه کرده اید که در خاک‌های غنی، محصول بهتر و بیشتری و در خاک‌های فقیر محصول کمتر و بی کیفیت تولید می‌گردد. این امر ارتباط مستقیم با تغذیه دارد. تمامی موجودات در ازای تغذیه بهتر، بازدهی بهتری دارند و گیاهان نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

بهترین کود برای گوجه فرنگی کدام است؟

چنانچه به دنبال عملکرد بهتر و بیشتری هستید، باید تغذیه بهتری برای مزرعه خود داشته باشید. قواعد زیادی در تغذیه گیاهان وجود دارد که به طور خلاصه بر این نکته تاکید می‌کنند که چه زمانی، چه نوع کودی، چه میزان و به چه شکلی به گیاه داده شود. اگر جواب این چهار سوال را بدانید احتمالا یک کشاورز حرفه ای هستید.

به هر حال تغذیه گیاه از زمان کشت بذر شروع و تا پایان دوره رشد ادامه دارد و کشاورز باید بداند در هر مرحله گیاه به چه کودی نیاز دارد. به طور مثال اگر کشت گوجه داشته باشید باید بدانید کود مرغی برای گوجه فرنگی چه موقع و به چه میزان باید مصرف شود. البته دانستن این مهم نیازمند درک اساسی از شرایط آب و خاک، محیط و نوع گیاه و رقم است. لازم به ذکر است که گوجه فرنگی یکی از محصولاتی ست که در بین سبزی‌ها، بیشترین مصرف را به خود اختصاص داده است.

پیشنهاد نویسنده: خرید بذر گوجه فرنگی | بذر گوجه فرنگی فضای | بذر گوجه گلخانه ای

به طور کلی به هر نوع ماده معدنی، آلی یا بیولوژیک که دارای عناصر غذایی باشد و باعث بالا رفتن حاصلخیزی خاک و همچنین در صورت وجود گیاه، باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی محصول شود، کود اطلاق می‌شود. لازم است برای جبران فقر خاک به صورت افزودنی‌های کامل به شکل کود در اختیار گیاه قرار گیرد. که در این گونه موارد باید از کود مخصوص گوجه فرنگی استفاده شود.

توصیه کودی درست که امروزه از طریق کارشناسان و در قالب توصیه‌های کودی، برنامه ریزی می‌شود، لازمه زیر ساخت‌هایی مانند شناخت خاک (میزان شوری خاک، میزان pH خاک و نوع بافت خاک) است. خاک حاصلخیز خاکی است که شوری آن پایین تر از 2 دسی زیمنس بر متر (برای کشت صیفی جات) باشد. همچنین دارای pH یا اسیدیته ی بین 5/5 تا 6/8 است، بافت آن غالبا شنی لومی یا حتی شنی باشد. بنابراین قدم اول در تغذیه، آماده کردن خاک است، همان محیطی که بیش از 80 درصد مواد غذایی مورد نیاز گیاه را فراهم می‌کند.

آماده سازی خاک در جهت تقویت بوته گوجه فرنگی

گوجه فرنگی توانایی رشد (نه باردهی) در طیف گسترده ای از خاک‌ها را دارد، اما بیشترین رشد آن در خاک‌های شنی و با مقدار کافی مواد آلی مشاهده می‌شود.

خوشبختانه حاصلخیزی خاک قابل تغییر است و همانطور که حاصلخیزی خاک تا آخر فصل کاهش می‌یابد، قابل تجدید است. اولین مرحله برای افزایش حاصلخیزی خاک، آماده سازی زمین است که شامل چند مرحله است:

• شخم عمیق
• نرم کردن خاک
• آبیاری و زهکشی زمین (در خاک‌های شور و مناطق جنوبی)
• پشته بندی یا شیاربندی (در خاک‌های رسی پشته بندی بسیار مفید است)
• آزمون آب و خاک (آزمون آب و خاک مهمترین مرحله در آماده سازی زمین و برنامه ریزی اولیه است. بسیاری از کارشناسان میزان باردهی را از آزمون خاک و نوع رقم، تخمین می‌زنند).

توصیه های مهم جهت انتخاب بهترین کود برای گوجه فرنگی

توصیه اول اینکه اگر زمین اجاره می‌کنید باید به شرط آزمون خاک باشد، چون اگر شور باشد، ممکن است متضرر شوید یا اینکه عملکرد و یا سود خوبی نخواهید کرد. پس اگر آزمون خاک بگیرید خشت اول را کج نخواهید گذاشت.

دوم اینکه تا حدود زیادی مشخص می‌شود که چقدر نیاز به هزینه کردن است. مثلا مشخص می‌شود که زمین فقیر است و باید حدود 10 تا 30 تن در هکتار کود دامی پوسیده، به مقدار لازم گوگرد، سولوپتاس و سایر کودها استفاده کنید. یا اینکه زمین در وضعیت خوبی هست و فقط 5 تن کود دامی پوسیده کافیست و در نتیجه هزینه اضافی لازم نیست. بنابراین شما می‌توانید تصمیم درست تری بگیرید.

باید بدانید که میزان و نحوه ی کود دهی شما کاملا به آزمون آب و خاک بستگی دارد. توصیه کلی مجموعه آقا مهندس برای آماده سازی خاک قبل از کشت گوجه فرنگی به صورت زیر است.

پیشنهاد نویسنده: کود مرغی برای گوجه فرنگی

در تحقیقات ثابت شده است که استفاده از ضایعات آلی مثل کود دامی، لجن فاضلاب و کمپوست زباله شهری و امثال آن در خاک روشی مناسب برای نگهداری ماده آلی درخاک، تامین عناصر غذایی توام با بهسازی خاک‌های فرسوده است. به طور کلی مصرف بقایای آلی دارای اثرات مثبت روی ساختمان خاک، وزن مخصوص ظاهری، ظرفیت نگهداری آب، ظرفیت تبادل کاتیونی و فعالیت بیولوژیکی خاک هست.

همان طور که ذکر شد کو دامی و مرغی زیرمجموعه کودهای آلی هستند. بهتر است از آن‌ها به صورت ترکیبی استفاده شود. در ادامه میزان مصرف کود حیوانی (اعم از کود مرغی برای گوجه فرنگی و کود حیوانی برای گوجه فرنگی) در جهت تقویت بوته گوجه فرنگی را بررسی می‌کنیم.

نحوه استفاده از کود مرغی و کود حیوانی برای گوجه فرنگی

استفاده از کود دامی یک روش کوددهی خارق العاده است که از دیرباز برای بهبود وضعیت تغذیه‌ای خاک استفاده شده است. این روش جز روش‌های کوددهی سنتی محسوب می‌شود و بسیاری از کشاورزان از قدیم با آن آشنا هستند. کارشناسان معتقدند که کشت خاکی، بدون استفاده از کودهای دامی به صرفه نیست، زیرا خاک‌های ما غالبا فقیر شده‌اند. در حالی که کود دامی:

1. مصرف آب را کاهش می‌دهد.
2. ساختار خاک را بهبود می‌بخشد.
3. قابلیت رشد آن را افزایش می‌دهد.
4. دمای خاک را متعادل تر می کند.
5. به نگه داشتن مواد مغذی کمک می‌کند، فشردگی خاک را کاهش می‌دهد.
6. کرم‌های خاکی را جذب می‌کند و میکروب‌های مفید را افزایش می‌دهد.
7. حاوی مقدار زیادی از مواد معدنی و آلی مغذی است. همچنین قابلیت جذب عناصر موجود در خاک را افزایش می‌دهد.

در کل، استفاده از کود دامی بهره‌وری را افزایش و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. لازم به ذکر است که کود مرغی علیرغم غنی بودن، اصلاح کننده خاک نمی‌باشد.

بنابراین اگر کود دامی که هم خاصیت اصلاح کنندگی داشته و هم حاوی مواد آلی و مغذی می‌باشد را، به همراه کود مرغی که حاوی میزان مواد غذایی بیشتری است مخلوط کنید، نتیجه بهتری می‌گیرید. بنابراین کود مرغی برای گوجه فرنگی و کود حیوانی برای گوجه فرنگی هر دو با هم توصیه می شود.

نسبت و میزان این دو کود کاملا بستگی به میزان شوری خاک و عناصر مغذی موجود در خاک دارد. مثلا در خاک‌های شور، خاک‌های رسی، خاک‌های شورقلیایی، خاک‌هایی که هارد پن دارند، کود دامی پوسیده حتما باید استفاده شود، تا هم خاک اصلاح شود هم مواد مغذی به خاک اضافه شود. اما از آنجایی که کود مرغی شوری خاک محیط ریشه را کمی افزایش می‌دهد و خاک را اصلاح نمی‌کند، اضافه کردن کود مرغی به اندازه کود دامی مفید نخواهد بود.

در مرودشت تعدادی از کشاورزان که بالای 200 تن در هکتار گوجه برداشت می‌کنند، صرفا کود دامی استفاده می‌کنند. اما در غالب مناطق و شرایط توصیه می‌شود، کود دامی و کود مرغی به صورت مخلوط و با نسبت 3 به 1 یا 2 به 1 استفاده شود. یعنی میزان کود دامی 2 یا 3 برابر کود مرغی باشد. میزان این دو ارتباط مستقیم به آزمون خاک دارد. ولی مصرف بین 10 تا 30 تن کود در هکتار، توصیه غالب کارشناسان ما است.

با توجه به مطالب گفته شده، پیش از کشت گوجه فرنگی اضافه کردن کود دامی به زمین ضروری به نظر می‌رسد. زیرا گوجه فرنگی به دلیل داشتن سیستم ریشه‌ای افشان، برای رشد مطلوب نیاز به خاکی دارد که بافت اسفنجی داشته باشد. یکی از راه‌ها برای بهبود ساختار خاک استفاده از کود دامی است.

میزان مصرف کود دامی برای گوجه فرنگی چقدر است؟

توصیه کودی برای مصرف کود دامی (کود مرغی، کود گوسفندی و کود گاوی) امری دشوار است. زیرا مقدار مواد غذایی موجود در این نوع کودها متغیر است و این امر بسته به نوع دام، تغذیه دام، شرایط نگهداری و تجزیه کود متغیر است. نتایج چندین مطالعه در داخل و خارج کشور نشان داده است که مصرف حدود 12 تن در هکتار کود گاوی (در کشت شیاری) و یا مصرف 20 تن در هکتار کود گاوی (برای کشت غیر شیاری) بیشترین تاثیر را روی عملکرد گوجه فرنگی دارد و مصرف بالاتر از 30 تن در هکتار روی عملکرد میوه اثر منفی دارد.

پیشنهاد نویسنده: جدول اختلاط کودهای شیمیایی

به طور کلی با فرض اینکه نتایج آزمون خاک مطلوب باشد توصیه می‌شود 10 تا 35 تن کود دامی پوسیده قبل از کشت گوجه فرنگی به زمین داده شود. اما در مناطقی مثل مرودشت در استان فارس که خاک بسیار غنی دارد و تناژهای بالای 200 تن در هکتار به دفعات دیده شده، مصرف 30 تن در هکتار کود دامی یکی از مهمترین دلایل عملکرد بالای این کشاورزان بیان می‌شود.

نکات زیر در رابطه با مصرف کود دامی باید رعایت شود

باید کود دامی استفاده کنید که پوسیده باشد. استفاده از کود دامی تازه از آنجایی که حاوی بذر علف‌های هرز و بیمارگرهای قارچی است و همچنین مشکل افت نیتروژن قابل دسترس خواهد داشت؛ خیلی توصیه نمی‌شود.

اولا در کود دامی تازه مقدار نیتروژن قابل جذب کم بوده و نیتروژن کود مرغی هم بیشتر به شکل آمونیوم است که خود این آمونیوم هم می‌تواند اثر شوری را افزایش داده و هم ایجاد سمیت بکند. دوما” دارای بذر بعضی از علف‌های هرز و انگل‌ها است و این‌ها بعد از قرار گرفتن در زمین دردسر ساز خواهند شد و از بین بردن این انگل‌ها و علف‌های هرز مشکل و هزینه بر است.

در خاک‌های رسی، بیشتر کود گوسفندی و کود اسبی و در خاک‌های شنی، بیشتر کود گاوی مصرف شود. البته باید توجه داشته باشید که بهترین کود برای گوجه فرنگی استفاده ترکیبی از کود مرغی و یکی از کودهای گاوی، گوسفندی و یا تک سم است. در مزارعی که کود مرغی به کار برده می‌شود مقدار کود ازته بهتر است کاهش یابد چون کود مرغی در مقایسه با سایر کودهای حیوانی معمولا دارای مقدار نیتروژن (ازت) بیشتری است. همچنین در صورت استفاده بیشتر باعث سفتی بافت خاک و کلوخی شدن آن می‌شود.

به عنوان یک نکته کلی، میزان مواد غذایی در کود مرغی بیشتر از گوسفندی و در گوسفندی بیشتر از گاوی است. در خاک شور کارایی کود مرغی از کود گاوی کمتر است و برای خاک‌های شور در صورت استفاده از کود حیوانی برای گوجه فرنگی ترجیحا کود گاوی استفاده شود.

توصیه نحوه استفاده از کود برای گوجه فرنگی

در مناطقی که اوایل فصل گرم است و یا در کشت‌های پیشکار که اوایل فصل گرم است توصیه ما چنین است:

• ترجیحا بیشتر حجم کود، کود گاوی باشد.
• یا اینکه آبیاری اول، آبیاری سنگینی باشد.
• یا اگر از کود مرغی استفاده شد، کشت به صورت شیار انجام گیرد تا بتوان بین ریشه اولیه و کود مرغی فاصله چند سانتی ایجاد کرد.

کود حیوانی برای گوجه فرنگی به تنهایی نمی‌تواند تمامی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را به موقع تامین کند و توصیه می‌شود کم و کاستی‌های کود دامی با اضافه کردن مقادیر مناسب کودهای شیمیایی مربوطه جبران شود. در دهه‌های اخیر، میزان مصرف سموم و کودهای شیمیایی افزایش چشمگیری یافته است. ولی نکته مهم وجود شک و تردیدهایی مبنی بر سلامت و ایمنی محصولات تولید شده است.

از مزایای کودهای شیمیایی جذب سریع و موثر، بهای ارزان، کاربرد سهل و آسان و درآمد کاذب کوتاه مدت (بدون توجه به استهلاک سرمایه اصلی یعنی خاک و مواد آلی آن) است. بنابر اظهار برخی از محققین، کارآیی جذب و مصرف عناصر غذایی گیاهان در زمان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و آلی افزایش می‌یابد. همچنین نتایج تحقیقات ثابت کرده اند که عملکرد بالا و پایدار می‌تواند با استفاده از کودهای شیمیایی در ترکیب با کودهای آلی به دست آید.

مقدار مصرف کودهای شیمیایی در کشت گوجه فرنگی

برای اینکه بتوانید کشت پرباری داشته باشید باید قبل از هر چیز تقویت بوته گوجه فرنگی را انجام دهید. برای تقویت بوته گوجه فرنگی موارد زیر توصیه می شود.

مقدار مصرف نیتروژن

تاثیر نیتروژن بر رشد سبزینه ای و محصول گوجه فرنگی از عناصر دیگر بیشتر است. نیتروژن تشکیل گل ومیوه را افزایش داده و بلوغ را به تاخیر می‌اندازد. از طرفی کمبود آن در گیاه سبب کاهش جیبرلین، اکسین و افزایش ممانعت کننده‌های رشد می‌شود. مدیریت میزان مصرف نیتروژن در مزرعه گوجه فرنگی از مهترین عوامل موثر در تولید است. میزان مصرف، زمان مصرف، روش مصرف و منابع نیتروژن (نیتراته، آمونیومی) بسیار مهم است.

میزان مصرف نیتروژن به عوامل زیر بستگی دارد:

• منبع تامین نیتروژن
• نوع کشت (فضای باز یا گلخانه)
• نوع رقم و عملکردهای مورد انتظار
• میزان مصرف اولیه کود دامی و آزمون خاک

لذا قبل از مصرف نیتروژن موارد زیر را رعایت کنید.

1. حدود 60 درصد نیتروژن مورد نیاز باید تا زمان اولین برداشت محصول مصرف شود.
2. در صورت عدم مصرف مواد آلی (کود حیوانی) کاربرد 200 تا 400 کیلوگرم در هکتار نیتروژن توصیه می‌شود.
3. حدود 50 درصد نیتروژن مصرفی در مناطق سرد و در خاک‌های شور بهتر است از منابع نیتراته تامین شود.
4. در خاک‌های شنی افزایش تعداد دفعات مصرف کود در افزایش کارایی و بهره وری بیشتر کود موثر است.
5. مصرف نیتروژن در اوایل رشد نشاء می‌تواند آسیب زا باشد چرا که موجب رشد سریع تر و حساس تر شدن نشاء به آفات و بیماری باشد.
6. برای تولید عملکرد 80 تن در هکتار گوجه فرنگی لازم است 250 کیلوگرم نیتروژن مصرف شود و تولید عملکردهای بالاتر نیازمند مصرف نیتروژن بیشتر است.
7. مصرف مقادیر زیاد نیتروژن علاوه بر کاهش عملکرد باعث لطیف شدن بافت‌های گیاهی شده و منجر به کاهش کیفیت محصول و تشدید آفات و بیماری‌ های گیاهی می‌شود.
8. در روش آبیاری سطحی مصرف نیتروژن طی حداقل 4 مرحله توصیه می‌شود. در سیستم آبیاری تحت فشار میزان مصرف نیتروژن می‌تواند حدود 10 تا 20 کیلوگرم در هکتار در هر مرحله آبیاری باشد.
9. نیاز گوجه فرنگی به نیتروژن در مراحل اولیه رشد شدیدتر است. لذا لازم است بخشی از نیتروژن مصرفی قبل از کشت گیاه به زمین اضافه شود. مصرف غالب کود نیتروژن طی دوره داشت و با توجه به بافت خاک و سیستم آبیاری متفاوت است.
10. کمبود نیتروژن همچنین باعث به تاخیر افتادن رشد، تغییر رنگ طبیعی گیاه، کوچک و نازک باقی ماندن برگ‌ها و تغییر رنگ آن‌ها از سبز مایل به زرد به ارغوانی، سفت و فیبری شدن شاخه‌ها، زرد شدن جوانه‌های گل و ریختن آن‌ها، کوچک ماندن میوه وکاهش شدید محصول می‌شود.

لازم به ذکر است کودی که به نام کود سفید شناخته می‌شود همان کود حاوی نیتروژن یا کود اوره می‌باشد.

مقدار مصرف فسفر

نقش اصلی فسفر، تنظیم زمان رسیدگی محصول می‌باشد؛ همچنین باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری‌ها شده و در بهبود کیفیت و ظاهر میوه نقش مهمی دارد. زمان مصرف کود فسفره قبل از کشت محصول است. کودهای فسفره مورد استفاده در کشور از نوع سوپر فسفات تریپل به مقدار 50 تا 150 کیلوگرم در هکتار، سوپر فسفات به میزان 200 تا 300 کیلوگرم در هکتار و فسفات آمونیوم به مقدار 100 تا 200 کیلوگرم در هکتار می‌باشد.

لازم به ذکر است که کود آمونیوم فسفات دارای 21 درصد ازت و 24 درصد گوگرد است که در محاسبات کودی باید در نظر گرفته شود. به عنوان مثال اگر میزان مصرف کود آمونیوم فسفات 100 کیلوگرم در هکتار باشد 21 کیلوگرم آن ازت و 24 کیلوگرم آن گوگرد می‌باشد که در محاسبات مربوط به کودهای ازته و گوگرد باید در نظر گرفته شود.

نکات مهم در مصرف کود فسفر

• کود فسفره قبل از کشت در نوارهای کاشت گیاه مصرف شود.
• مصرف 10 تن در هکتار کود مرغی یا 20 تن در هکتار کود گاوی یا گوسفندی میزان فسفر مصرفی را تا 50 درصد کاهش می‌دهد.
• حساس ترین مرحله مصرف فسفر سرک برای گوجه فرنگی در مرحله پس از استقرار نشاء یا مرحله ریشه دوانی، مرحله گلدهی و یا مرحله تشکیل میوه است.
• مصرف فسفر به صورت سرک در مراحل مختلف رشد توصیه می‌گردد. مصرف فسفر به صورت کود آبیاری چه در آبیاری قطره­ ای و چه در آبیاری سطحی با استفاده از منابع فسفر مانند: اسید فسفریک، مونو آمونیوم فسفات و مونو پتاسیم فسفات موثر است.

کمبود فسفر نیز علائم مشخصی در گیاه دارد. اولین علامت کمبود فسفر در گوجه فرنگی، ایجاد رنگ ارغوانی در سطح زیرین برگ‌ها می‌باشد. بعد از آن شاخه‌ها باریک و فیبری شده، دمبرگ‌ها کوچک و میوه دهی به تاخیر می‌افتد. به طور کلی فسفر به همراه استفاده از نیتروژن و پتاسیم، رنگ پوست و گوشت میوه، میزان ویتامین C و سفتی میوه را بهبود و بلوغ را تسریع می‌بخشد.

مقدار مصرف پتاسیم

پتاسیم علاوه بر افزایش تولید و بهبود کیفیت محصول، سبب افزایش مقاومت گیاهان به شوری، کم آبی، انواع تنش‌ها و آفات و بیماری‌ها گردیده و کارایی آب و کود را افزایش می‌دهد. مناسب ترین روش تعیین میزان پتاسیم مورد نیاز مزرعه گوجه فرنگی همانند فسفر، آزمون خاک است. از جمله عوامل موثر در توصیه کودی پتاسیم، میزان شوری آب و خاک است و در شرایط تنش شوری بهتر است میزان مصرف کودهای حاوی پتاس بیشتر شود.

نکات مورد توجه در مصرف کود پتاسیم

• مصرف پتاسیم عمدتا در مرحله قبل از کشت گیاه صورت می‌گیرد.
• در خاک‌های شور از کودهای کلرور پتاسیم استفاده نشود زیرا این کود اثر شوری را تشدید می‌کند.
• با توجه به نیاز گوجه فرنگی به پتاسیم در زمان میوه دهی و تاثیر این عنصر غذایی بر عملکرد و کیفیت محصول، مصرف بخشی از پتاسیم از منابع مناسب این عنصر غذایی مانند سولفات پتاسیم محلول در آب برای دستیابی به عملکرد بالا در این مرحله از رشد گیاه توصیه می‌شود.

به طور کلی پتاسیم برای رشد بهینه گیاه و کیفیت مرغوب میوه گوجه فرنگی ضروری است. گوجه فرنگی از جمله گیاهان پرنیاز به پتاسیم بوده و کاربرد هم زمان نیتروژن و پتاسیم در محیط کشت، سبب افزایش عملکرد گوجه فرنگی می‌شود.

مقدار مصرف کلسیم

کلسیم باعث استحکام دیواره ی سلولی می‌گردد. همچنین با جلوگیری از فرآیند حلالیت و کاهش آن باعث کاهش میزان نرمی بافت می‌گردد. کلسیم در کیفیت و ترد شدن میوه موثر است. از کارایی‌های دیگرکلسیم، حفظ و پایداری سلول‌های گیاهی و افزایش قدرت بافت گیاه است که مانع ایجاد بسیاری از بیماری‌های فیزیولوژیکی در محصولات می‌گردد.

یکی از چالش برانگیزترین عناصر در کشت گوجه فرنگی کلسیم است. چرا که جذب آن شرایط نسبتا خاصی نیاز دارد. علاوه بر این در کشور ما ارقام تخم مرغی بیشتر کشت می‌شود. این درحالی است که این ارقام حساسیت بیشتری به کمبود کلسیم دارند. تنظیم نبودن دفعات و میزان آبیاری، مصرف صرف کودهای پتاسه، رطوبت نسبی بالا یا پایین همگی باعث کاهش جذب کلسیم می‌شوند.

ما در مقاله رفع کمبود کلسیم کاملا نحوه تامین کلسیم را توضیح داده‌ایم. اما به صورت کلی کلسیم از طریق ریشه به واسطه کودهایی مانند نیترات کلسیم، و از طریق برگ به واسطه کلسیم بور به خوبی می‌تواند تامین گردد. البته بهترین راه مصرف به صورت متناوب است. یعنی یک بار کلسیم از طریق ریشه تامین شود و بار دیگر از طریق برگ اتفاق بیفتد.

مقدار مصرف گوگرد

گوگرد یک عنصر ضروری برای رشد و نمو گیاه است. زیرا برای سنتز پروتئین‌ها، کلروفیل‌ها و ویتامین‌ها مورد نیاز است. کمبود گوگرد بر عملکرد و کیفیت محصول موثر است.

برای جذب بهتر عناصر غذایی در خاک بایستی، کود گوگرد کشاورزی بسته به آزمون خاک تا 500 کیلوگرم در هکتار به همراه کود دامی کاملا پوسیده شده به میزان 7 تا 20 تن در هکتار قبل از کشت، به خاک اضافه و با شخم کاملا با خاک مخلوط نمود.

زمان مصرف کود گوگرد حداقل بایستی 1 تا 2 ماه قبل از کشت باشد تا زمان کافی برای اکسید شدن گوگرد فراهم باشد. وقتی گوگرد عنصری به خاک اضافه می‌شود توسط ریزجانداران خاک به سولفات اکسیده می‌شود که این اکسیداسیون در بسیاری از موارد به اندازه کافی سریع نیست تا بتواند نیازهای گیاهی را در شرایط کشاورزی تامین نماید. اضافه کردن مایه تلقیح تیوباسیلوس به منظور تسریع در اکسیداسیون نیز ضروری است. میزان مصرف مایه تلقیح تیوباسیلوس یک بسته 500 گرمی به ازای هر 25 کیلوگرم گوگرد می‌باشد.

تایید شده است که کارایی گرانول‌های گوگرد بنتونیت بیشتر به افزایش جذب عناصر غذایی کم مصرف آهن، منگنز و مس در کنار عناصر غذایی پر مصرف گوگرد و فسفر توسط گیاه زراعی کشت شده در خاک‌های آهکی کمک می‌کند.

مصرف عناصر کم مصرف (آهن، روی، منگنز، مس و بر)

بهترین روش مدیریت مصرف عناصر ریز مغذی آزمون خاک است. مصرف این عناصر برای تقویت بوته گوجه فرنگی در زمان قبل از کاشت و یا در طول دوره داشت به صورت محلول پاشی و به همراه آب آبیاری قابل انجام است.

در رابطه با مصرف عناصر ریز مغذی نکات زیر رعایت شود:

در نهایت و به عنوان آخرین توصیه استفاده از کود مرغی و کود حیوانی برای گوجه فرنگی موارد زیر به شما پیشنهاد می شود.

• کمبود بر در خاک‌های آهکی و آب با کیفیت مطلوب بیشتر شایع است.
• در مناطق با آب شور کمبود بر کمتر اتفاق می‌افتد. حتی امکان سمیت بر نیز وجود دارد.
• مهمترین منبع آهن، کلات آن است که محلول پاشی آن در چند مرحله در طول دوره داشت توصیه می‌شود.
• محلول پاشی عناصر کم مصرف با غلظت 3 – 5 در هزار در حداقل سه نوبت با فاصله 15 روز از یکدیگر صورت گیرد.
• کمبود و یا مشکل عدم جذب آهن در بسیاری از زمین‌های کشور ما، بخصوص در آب‌های آهکی مناطقی نظیر بوشهر و خوزستان بسیار شایع است.
• محلول پاشی آهن با استفاده از سولفات آهن دوام زیادی ندارد، اما کمبود آن را به طور موقت مرتفع می‌نماید. از این رو محلول پاشی بایستی به صورت مستمر صورت گیرد.
• مصرف منابع سولفات روی، مس و منگنز در زمان قبل از کشت برای اطمینان از رفع کمبود این عناصر غذایی انجام شود. البته در صورت بالا بودن pH خاک و آهکی بودن خاک، مصرف خاکی این عناصر اثر چندانی ندارد. فراهمی کم عناصر غذایی و به ویژه فسفر و عناصر غذایی کم مصرف یکی از مشکلات عمده خاک‌های آهکی است. دلیل اصلی آن وجود کربنات کلسیم و PH زیاد در این خاک‌هاست که علیرغم وجود غلظت بالای این عناصر، اما در دسترس گیاه قرار نمی‌گیرند.

سوالات متداول در مورد کود مرغی و حیوانی برای گوجه فرنگی

در ادامه برخی از متداول ترین سوالاتی که در مورد استفاده از کود برای گوجه فرنگی از کارشناسان آقا مهندس پرسیده شده است را با شما به اشتراک می گذاریم.

نحوه مصرف کود مرغی برای گوجه به چه صورت است؟

1. در کشت گوجه و اکثر محصولات صیفی می توان به سه روش از کود مرغی استفاده کرد:
2. دادن خود کود مرغی بصورت پیش کشت: در این روش، کود مرغی داخل خطوط کشت ریخته می شود. سپس روی آن خاک ریخته می شود و در نهایت بذر یا نشا داخل خاک قرار گرفته روی خط، کشت می شود.
3. دادن کود مرغی پس از کشت: در این روش پس از کاشت نشا یا پس از سبز شدن کامل بذرها می توانید پای هر بوته بوته حدود یک نصف بیل کود مرغی بریزید.
4. دادن شیره مرغی: در این روش می توانید بجای ریختن کود مرغی در شیار یا پای بوته، آن را شیره کش کرده و  از طریق آبیاری به پای بوته ها تزریق کنید.
5. روش تلفیقی: در این روش شما می توانید از هر سه روش بالا یا دو تا از این روش ها استفاده کنید.
6. به هر حال رایج ترین حالت استفاده از کود مرغی این است که کود مرغی قبل از کشت، داخل خطوط کشت ریخته شود. اما حالت ایده آل این است که یک نوبت بصورت زیر کشت، یک نوبت بصورت سرک و یک نوبت هم بصورت شیره کش به گوجه کود مرغی بدهید.

آیا استفاده از کود شیمیایی سفید برای گوجه فرنگی پیشنهاد می شود؟

بله. کود شیمایی سفید یا همان کود اوره یکی از روش های رایج برای تامین نیتروژن است. باید بدانید که نیتروژن پس از پتاسیم پرمصرف ترین عنصر در پرورش گوجه است. بنابراین شما باید نیتروژن را حتما تامین کنید. منتها اگر به دنبال روش های سالم تر هستید می توانید از کودهای دامی و مرغی و یا کودهای زیستی استفاده کنید.

بهترین کود برای رشد بوته گوجه فرنگی کدام است؟

بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی کودی است که در آن برهه، بوته ها بیشترین نیاز را به آن دارند. همانطور که وقتی ما تشنه باشیم، بهترین خوردنی برای ما آب است؛ گوجه فرنگی نیز به هر عنصری نیاز داشته باشد، دادن همان عنصر بیشترین کمک را به رشد می کند.

زمان مصرف کود کلسیم در گوجه فرنگی چه موقع است؟

کود کلسیم باید در تمام مراحل رشد بصورت دوره ای و منظم استفاده شود. منتها بیشترین میزان مصرف آن، باید پس از گلدهی و در زمان باردهی باشد. چرا که این عنصر در شکل گیری دیواره سلولی میوه و استحکام ان و همچنین ایجاد تعادل عناصر بسیار ضروری است.

میزان مصرف کود اوره در گوجه فرنگی چقد است؟

بسته به سایر شرایط بسیار متفاوت است. مثلا اینکه شما چقدر کود مرغی و دامی مصرف کرده اید. اگر مصرف کود مرغی شما بالا بوده، باید مصرف کود اوره را کمتر کنید. اگر تمام عناصر را به موقع و طبق نیاز مصرف کرده باشد، میتوانید میزان مصرف را بیشتر کنید. اگر تراکم شما بیشتر از 20 هزار بوته در هکتار است باید مصرف کود اورره بیشتر از حالتی باشد که 15 هزار بوته کشت شده و…
در کل برای پاسخ دقیق به این سوال باید تمامی شرایط کشت را بررسی کرد.

بهترین برنامه کودی گوجه فرنگی چیست؟

برنامه کودی از پیش تعیین شده ای وجود ندارد. این جمله کلیشه ای صرفا برای سوءاستفاده از کشاورزان و فروش محصولات می باشد. فردی می تواند برنامه کودی بدهد که به شرایط مزرعه شما واقف باشد. نه فردی که پشت یک کامپیوتر نشسته و حتی نمی داند چه کسی قرار است مطلبش را بخواند!

آیا استفاده از کود کبوتر برای گوجه فرنگی پیشنهاد می شود؟

کود کبوتر نیز همچون کود مرغی برای کشت گوجه، بسیار مناسب است. به لحاظ تغذیه ای، کود کبوتر بسیار شبیه کود مرغی است هرچند میزان عناصر انها به تغذیه این دو مرغ بستگی دارد. اگر چه که معمولا به اندازه کافی کود کبوتر برای کود زیر کشت در دسترس وجود ندارد اما، شما می توانید آن را برای شیره کش استفاده کنید. در این روش چند گونی برای هر هکتار کافی است.