چه نوع کود استفاده بکنید؟ کود مرغی یا گوسفندی یا گاوی یا ترکیبی؟
کودهای حیوانی (گاوی، گوسفندی، تک سمی) منبع عالی مواد مغذی و مواد آلی هستند. بسیاری از مواد مغذی، به ویژه نیتروژن، فسفر و پتاس که پرمصرف ترین عناصر هستند در کود دامی به وفور موجود هستند. میزان عناصر و مواد مغذی موجود در انواع کودهای گاوی، گوسفندی، مرغی و اسب متفاوت است. این اختلاف مربوط به گونه ی حیوان، سن، رژیم غذایی حیوان، میزان رطوبت کود، نحوه و میزان رسیدگی و نگهداری حیوان بستگی دارد. اما اگر چه میزان مواد مغذی کودهای دامی و مرغی بیشتر به شرایط و تغذیه آنها بستگی دارد ولی در کل میزان نیتروژن، فسفر و کلسیم در کودهای مرغی بیشتر از کود گاوی و گوسفندی است (کلسیم تا 6 برابر کود حیوانی، نیتروژن تا 2 برابر، فسفر تا 3 برابر). شاید با دیدن این جمله تصمیم بگیرید که کودهای مرغی بهترین نوع کود هستند!
اما باید بدانید که همیشه اینطور نیست و انتخاب نوع کود دامی و میزان آن بستگی به آزمون خاک و نوع محصول و شرایط دمایی دارد. مثلا تحقیقات و تجربه نشان داده است که بهترین کود حیوانی برای درختان میوه مانند گردو، کود تک سم (اسب، الاغ و قاطر) است. ولی برای صیفی جاتی مانند گوجه ترکیب کود گاوی و مرغی با نسبت دو به یک (مثلا 12 تن گاوی + 6 تن کود مرغی) جواب دهی بسیار مناسب تری دارد.
در خاک هایی که ساختمان خاک خوبی دارند، درمناطقی با دوره رشد کوتاه تر و دمای متعادل تر مانند برخی مناطق شمالغرب و غرب کشور در صورتی که زمین شور نباشد و همچنین به میزان 250 کیلو در هکتار گوگرد پودری استفاده شود، استفاده از کودهای مرغی نتیجه بهتری دارد زیرا این مناطق بیشتر دچار عارضه کمبود کلسیم هستند در حالی که کود مرغی 4 تا 6 برابر کلسیم بیشتری نسبت به کود گاوی و گوسفندی دارد. اما اگر ساختمان خاک مناسب نباشد حتما باید به همراه کود مرغی، کود گاوی یا گوسفندی یا تک سم هم استفاده شود.
اما توجه داشته باشید اکثر مزارع کشور ما ساختمان خاک تخریب شده ای دارند بنابراین کود مرغی به تنهایی کافی نیست چون کود مرغی ساختمان خاک را اصلاح نمی کند، فقط مواد مغذی خاک را تامین می کند. بنابراین در اکثر مزارع کشور ما مصرف کود های دامی و مرغی با هم باید استفاده شوند.
در خاک های قلیایی و قلیایی شور (این خاک ها هم EC و همpH بالایی دارند) استفاده از مخلوط کودهای گوسفندی و مرغی با هم، توصیه خوبی نیست!، زیرا کود گوسفندی قلیایی است (Ph=8) و کودهای مرغی هم شور (EC=46 ds/m) هستند بنابراین توصیه می کنیم در این مناطق بیشتر کود گاوی در تر کیب با گوگرد به میزان بیشتر از 250 کیلوگرم در هکتار استفاده شود.
در زراعت هایی که کمبود کود آهن وجود دارد (به دلیل کمبود این عنصر نه عدم جذب) استفاده از کود تک سم بسیار مفید تر است.
یک مشکلی که در استفاده از کودهای دامی مخصوصا کودهای مرغی، ممکن است به وجود آید، “سوخته شدن نشاء” می باشد. این معمولا به دلیل آمونیوم بالای کودهای مرغی است. این حالت معمولا در کشت های بهاره که به صورت شیاری کشت می کنند، در زمان افزایش دمای خاک در به وجود می آید
