مصرف کود مرغی در کشت صیفی جات

کود مرغی یکی از غنی ترین انواع کودهاست که در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. برای مشاوره تغذیه می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

اهمیت کود مرغی به این دلیل است که از نظر عناصر غذایی ماکرو بسیار قوی است. عناصر ماکرو اصلی یعنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم که مخصوصا در کشت صیفی جات بسیار مصرف بالایی دارند، به وفور در کود مرغی وجود دارد.

اگر چه کودهای گاوی و گوسفندی هم برای بسیار برای تامین عناصر مفید هستند اما کود مرغی حداقل از نظر عناصر ماکرو بسیار غنی تر است. برای پی بردن به این موضوع کافی است که میزان عناصر ماکرو موجود در کود مرغی را با کود گاوی مقایسه کنیم:

بنابراین در کود مرغی نیتروژن حدود 3 برابر، فسفر حدود 5 برابر و پتاسیم آن حدود 1.5 برابر کود گاوی است.

نکته: این که کود مرغی از نظر عناصر غذایی ماکرو غنی تر است دلیل بر بهتر بودن کود مرغی نیست و انتخاب نوع کود به شرایط کلی مزرعه بستگی دارد اما در کل بهتر است شما این کودها را بصورت ترکیبی استفاده کنید.

به هر حال کود مرغی به لحاظ مواد غذایی مورد نیاز برای گیاهان بسیار غنی است. برای درک بیشتر این موضوع به جدول زیر توجه کنید:

مزایای استفاده از کود مرغی:

تامین بخش زیادی از نیاز گیاه به عناصر ماکرو به شکل سالم و تدریجی
کاهش هزینه های مزرعه به دلیل کاهش نیاز به کودهای شیمیایی، کاهش هزینه های نیروی کود دهی و صرفه جویی در زمان
زودرس تر کردن محصول
افزایش عملکرد تا 33 درصد نسبت به حالت استفاده از کودهای شیمیایی و تا سه برابر نسبت به حالت استفاده نکردن از کود
کاهش ریسک کشاورزی به دلیل کاهش هزینه ها
کاهش علف های هرز به دلیل تدریجی در اختیار قراردادن عناصر غذایی و متمرکز بودن آن به کرت های کشت محصول
کاهش خطر آلودگی به عوامل بیمارگر به دلیل کاهش مصرف کودهای ازته (در صورتی که خود کود پوسیده باشد)
کاهش جمعیت و خسارت نماتد
پایدار تر بودن اثرات این کود نسبت به کودهای شیمیایی
احتمال آلودگی خاک به عناصر سنگین در کودهای ارگانیک بسیار کمتر و قابل چشم پوشی است.

نکات استفاده از کودهای مرغی:

پوسیده بودن کود مرغی، ضامن این است که حاوی عوامل بیمارگر قارچی، باکتریایی و … نیست و حتی می تواند مقاومت گیاه را در برابر تمام این عوامل افزایش دهد. از طرف دیگر در صورت پوسیده بودن، عناصر غذایی از همان لحظه که کود در خاک قرار می گیرد، در دسترس گیاه خواهند بود.

بیشتر بخوانیم:

برای تعيين مقدار کود مرغی مورد نیاز به فاکتورهايي نظير ماده آلی خاک، نوع گياه مورد کشت، بافت خاک، ميزان باران بايد توجه داشت که همه اینها از آزمون خاک به دست می آید.

مثلاً براي خاکهائي که از لحاظ ماده آلی فقير باشند بايد ميزان کود پلت مرغی بیشتر مصرف نمود. از طرفي خاکهایی که داراي بافت سبک هستند نسبت به خاکهاي سنگين مصرف کود مرغی بيشتر خواهد بود و خاک های رسی باید کود مرغی کمتر و پوسیده استفاده شود در غیر اینصورت احتمال سوختگی بیشتر هست.

در مناطقي که داراي بارندگی زيادي باشند مصرف کود مرغی بیشتر خواهد شد. همچنین نياز انواع گياهان به کود مرغی متفاوت خواهد بود. مثلا نياز گندم به کودهاي مرغی بسیار کمتر از گوجه است و حداقل باید سه برابر بیشتر برای گوجه استفاده شود.

بهترین روش در تعیین مقدار مصرف کود مرغی در هر هکتار انجام آزمون تجزیه کود مرغی می باشد.

در این آزمون مقدار عناصر غذایی موجود در کود مرغی و خواص شیمیائی آن مخصوصا” PH مشخص می شود.
در کل، مقدار مصرف کود مرغی با توجه به آزمون تجزیه کود مرغی و آزمون خاک زراعی تعیین می شود.

عمق مصرف کود مرغی در خاک بستگي به نوع خاک و شرايط اقليمي دارد. در زمان زیر سازی خاک براي خاک شني در عمق معین و کمتری داده می شود ولی برای خاک های رسی، کود مرغی نباید فقط در عمق شیار ریخته شود بلکه باید با خاک عمق 10 تا 30 سانتی متر از خاک پشته، مخلوط شود. همچنین در خاک های شنی که بصورت سطحی و یا بارانی آبیاری می شوند کود مرغی می تواند حتی در سطح خاک قرارگیرد.

نگهداری توده کود مرغی در فضای باز و در معرض باد و باران موجب هدر رفتن ازت آن به شکل گاز آمونیاک می شود و بوی تند کود مرغی حاصل تصعید گاز آمونیاک می باشد و در نتیجه ارزش غذایی کود مرغی از نظر ازت کاهش می یابد.

برای کاهش خروج گاز امونیاک و بوی تند کود مرغی و کاستن تلفات روان آب فسفر و عناصر غذایی کم مصرف، کود مرغی را با مصرف سولفات آلومینیوم اصلاح می کنند.

برای حفظ ازت کود مرغی و کاهش بوی گاز آمونیاک و تلفات ازت مصرف کود سوپر فسفات تریپل به مقدار 50 کیلوگرم به ازای هر تن کود مرغی استفاده می شود. فسفات با آمونیوم کود مرغی ترکیب شده و از هدر روی ازت مرغی جلوگیری می کند.

زمان و نحوه مصرف کود مرغی نیز مهم است. در فصول مختلف سال کود مرغی را در مزارع مصرف می کنند. در کشت های بهاره، با مصرف آن در فصل پائیز بیشترین زمان برای تجزیه کود مرغی و آزاد سازی عناصر غذایی موجود در آن فراهم می گردد.

کاربرد کود مرغی در فصل پائیز به منظور جلوگیری از هدر رفتن ازت در خاک های بافت سبک توصیه نمی شود.
در کاربرد آن در فصل بهار برای هدر روی ازت در مزرعه فرصت کمی وجود دارد. بهر حال مصرف آن در فصل بهار انجام عملیات زراعی و کاشت را به تاخیر می اندازد و می تواند موجب افزایش فشردگی خاک شود.
در بیشتر مواقع کود مرغی را در فصول تابستان و زمستان مصرف می کنند و هنگام مصرف کود مرغی در قبل از کاشت، مخلوط کامل آن با شخم زدن خاک برای اجتناب از قرار گرفتن بذرها در محل دارای کود مرغی زیاد توصیه می شود.

در کشت پسکار و پیشکار مناطق جنوبی که زیر سازی و آماده سازی حدود 45 روز قبل از کشت ممکن است صورت بگیرد، کود مرغی و کود گاوی با هم مخلوط می شوند، بر اساس آزمون خاک، افزودنی های لازم هم به این مخلوط اضافه می شوند. سپس این مخلوط یا با خاک پشته و خاک مزرعه مخلوط می شوند یا در عمق شیار قرار می گیرند.

درنهایت پس از اینکه پشته یا شیار ایجاد شد، روی ردیف، نایلون کشیده می شود و آبیاری انجام می شود تا کود مرغی، گرما و رطوبت و قارچ کش های اضافه شده عوامل بیمارگر را از بین ببرند.

به هر حال کود مرغی هم قبل از کشت و هم بعد از کشت می تواند مصرف شود. بنابراین مصرف کود مرغ به صورت سرک (مصرف در زمان داشت) نیز می تواند انجام شود در این حالت اگر نحوه آبیاری شما غرق آبی باشد کافی است کود مرغی را داخل یک گونی ریخته و در مسیر آب کرت قرار دهید یا کود مرغی مایع را بصورت تزریق یا همراه آب آبیاری پای بوته برسانید. همچنین می توانید در فصل بهار که بارندگی وجود دارد و یا آبیاری شما بارانی است پای هر بوته حدود یک مشت کود مرغی بریزید.

کود مرغی شامل انواع خام و پلیت و مایع است. کود های مرغی خام اگر پوسیده نباشند حتما حاوی بذر انواع علف های هرز، قارچ و باکتری هستند و حتی می توانند آن مزایای تغذیه ای که گفته شد را نداشته باشند. زیرا باید حدود 4 ماه تا یکسال (بسته به شرایط) به حالت دپو بمانند تا عناصر موجود در آنها توسط فرایندهای بیولوژیکی و شیمیایی در به فرم قابل دسترس تبدیل شوند و بذر علف های هرز و عوامل بیماری زای آنها نیز از بین بروند. همچنین گیاهسوزی بسیار بیشتری دارند چون آمونیاک بیشتری دارند. بنابراین اگر کود مرغی خام استفاده می کنید بهتر است پوسیده باشد.

اما کودهای مرغی پلیت شده طی یک فرایند گرمایشی، بذر های موجود کود، عوامل قارچی و باکتریایی آنها از بین رفته است. و این مشکلات را ندارند. بنابراین اگر کود مرغی تون پوسیده نیست بهتر هست از نوع پلیت شده استفاده کنید.

کود مرغی مایع که حاوی عصاره و عناصر موجود در کود مرغی است، معمولا دارای pH بهتری است و عناصر فسفر، روی، منگنز و آهن را بهتر تامین می کند. و در دو حالت مصرف آن توصیه می شود: اول اینکه در زمان رشد رویشی و حتی زایشی می توان به جای کود کامل همراه با آب آبیاری و بصورت تزریق استفاده کرد دوم اینکه می توان قبل از کشت روی کود گاوی دپو شده ریخت و مخلوط ایجاد شده را برای زیر سازی استفاده کرد.