شانکر باکتریایی گوجه

شانکر باکتریایی گوجه بیماری ای بسیار خطرناک که در مان قطعی ندارد. عامل شانکر باکتریایی، باکتری کلاوی باکتر میشیگانسیس جنسن (clavibacter michiganesis Jensen) است.

علایم شانکر باکتریایی در برگ های گوجه

سوختگی حاشیه برگ با هاله ای در حاشیه این لکه ها از علایم شانکر روی برگ است. از آنجایی که این باکتری آوند را درگیر می کند، حرکت آب در آوند کند و محدود می شود بنابراین حاشیه برگها ابتدا به حالت پیچ خورده در می آیند، در حاشیه آنها لکه هایی قهوه ای که هاله ای زرد آنها را احاطه کرده، ظاهر می شود سپس ممکن است تمام حاشیه برگ به حالت قهوه ای در آید و در نهایت تمام برگ را فرا بگیرند، برگ کامل پژمرده و سوخته شود و لی برگ روی بوته بماند! لازم به ذکر است که این پژمردگی از برگ های پایین شروع می شود و به سمت بالا پیش می رود. البته گاهی ممکن است انتهای ساقه اصلی پژمرده شود.

علایم شانکر باکتریایی در ساقه گوجه

ترک های روی ساقه از علایم اصلی شانکر باکتریایی به شمار می رود. ابتدا نوارهای کمرنگ روی ساقه مخصوصا در محل اتصال دمبرگ به ساقه ایجاد می شود که بعداً ترک بر می دارند و شانکر را ایجاد می کنند. در هوای کاملا مرطوب یا بارانی از این ترکها ماده لزجی بیرون ترشح می شود. در صورت برش طولی ساقه، بخش درونی قهوه ای شود و حفره های بزرگی در مغز و بخش پوست ساقه که به سمت پوست خارجی امتداد دارند دیده می شود و در نهایت داخل ساقه قهوه ای و پوک شود.

علایم شانکر باکتریایی در میوه گوجه

ایجاد لکه های شبیه چشم پرنده از علایم شانکر روی میوه است. روی میوه لکه های کوچک کم عمق آب سوخته و سفید به وجود می آید کمی برجسته زمخت و زرد رنگ می شوند و سرانجام شبیه چشم پرنده مرکز قهوه‌ای و هاله ای پیرامونی، به رنگ سفید در می آید که از ویژگی‌های این بیماری است

شانکر چگونه بوته ها را آلوده می کند؟

این باکتری در داخل بذر یا سطح بذر هم می‌تواند زمستان‌گذرانی بکند در این حالت باکتری می‌تواند همان ابتدای کشت به برگ منتقل شده و ایجاد آلودگی بکند این حالت در کشور ما کمتر اتفاق می افتد. این باکتری می تواند در بقایای گیاهی و خاک زمستان‌گذرانی بکند و در زمان بارندگی ها وزش باد از طریق زخم ها در زمان نشا کاری، بستن نخ، و سایر عملیات ها توسط کارگر ها نیز بوته را آلوده کند.

بیشترین شیوع در زمان بارندگی و افزایش رطوبت ناشی از محلولپاشی هاست. بنابراین در زمانی که به هردلیل برگ خیس است نباید عملیات فیزیکی صورت گیرد.

اما چگونه شانکر باکتریایی گوجه را می توان کنترل و درمان کرد؟

از آنجایی که شانکر باکتریایی می تواند تا 70 درصد مزرعه را از بین ببرد و خسارت 70 درصدی به معنای رها کردن مزرعه است، و همچنین نبود درمان قطعی برای این بیماری، بهترین راه مقابله با آن پیشگیری است.

(منظور ما از پیشگیری، پیشگیری از شیوع است)

پیشگیری به وسیله استفاده از بذر های سالم
ضدعفونی بذر با آب گرم. از آنجایی که این باکتری هم می تواند درون بذر و هم در سطح آن باشد بنابراین ضدعفونی بذر با سموم نمی تواند مطمن باشد.
ضد عفونی بستر و لوازم گلخانه با آب داغ با توجه به اینکه این باکتری می تواند تا یک ماه در روی سطوح سیمانی و پلاستیکی و بطور متوسط تا 24 ماه در بستر باقی بماند.
از بین بردن علف هرز های گلخانه و مزرعه از جمله تاجریزی و گیاهان هم خانواده که می توانند میزبان این باکتری باشند.
سمپاشی نشاها با استرپتومایسین و اکسی کلرور مس
خود داری از جابجایی و دست ورزی بیش از حد نشانه ها
سمپاشی با سموم مسی قبل از انتقال نشا
سمپاشی بوته ها با سموم مسی قبل از عملیات هایی مانند خاک دهی پای بوته، هرس، برگرداندن بوته روی پشته و برداشت میوه
تناوب 3تا 4 ساله با گیاهان غیر میزبان
در زمان مشاهده اولین آلودگی ها سعی کنید حتما شاخه های آلوده یا کل بوته آلوده را کامل حذف کنید، و هرچه سریعتر برای سمپاشی سموم موثر مانند سموم مسی و البته فوزیتیل آلومینیوم (2.5 در هزار) اقدام شود.