به این بیماری سوختگی زودرس گوجه فرنگی نیز می‌گویند. این بیماری سالانه خسارت‌های زیادی به مزارع گوجه فرنگی و خصوصا مناطق جنوب کشور وارد می‌کند. میزبان‌های این بیماری، گیاهان خانواده سولاناسه از قبیل گوجه فرنگی، بادمجان، فلفل سبز، فلفل قرمز و سیب زمینی را شامل می‌شود.
فهرست مطالب
لکه موجی گوجه فرنگی، شناسایی و درمان
لکه موجی گوجه فرنگی در اثر عامل بیماری زا یک قارچ از گونه ی قارچ‌های کپک سیاه با نام علمی Alternaria Solani است. به همین دلیل به آلترناریا معروف است. آلودگی این قارج بر روی گیاه گوجه فرنگی در تمامی بخش‌های هوازی، اعم از برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌ها اتفاق می‌افتد. در این مقاله می خواهیم بهترین قارچ کش لکه موجی گوجه فرنگی را به شما معرفی کنیم.
نام بیماری: لکه موجی یا سوختگی زودرس گوجه فرنگی Early blight tomato
عامل بیماری لکه موجی گوجه فرنگی: قارچ Alternaria Solani
به طور کلی این قارچ در دماهای معتدل تا گرم و دارای رطوبت بسیار فعال است. همچنین قابلیت زنده ماندن در خاک، بقایای گیاهی و علف‌های هرز را دارد. قارچ عامل بیماری لکه موجی گوجه فرنگی در شرایط بارندگی و تنش‌های مختلف گیاهی از فعالیت بیشتری برخوردار می‌باشد. از تنش‌هایی که محرک فعالیت این قارچ هست می‌توان بار زیاد میوه، حمله نماتدها و میزان بالای ازت خاک را نام برد.
این قارچ ممکن است بـذرزاد باشـد و اسـپورها توسط باد، آب، حشرات، کارگران و ادوات کشاورزی انتشار یابند. لکه موجی گوجه فرنگی یا آلترناریا در مناطق گرم و مرطوب با باران زیاد و رطوبت نسبی بالا و یا مناطق نیمه خشک با شبنم‌های مکرر و طولانی مدت، شایع و بسیار پر اهمیت است.
در مناطق جنوبی مانند اسان هرمزگان، که گوجه فرنگی خارج از فصل کشت می‌شود، این بیماری به دلیل بارندگی، شایع است و بیشتر بعد از گلدهی مشاهده می‌شود. بیماری‌های ناشی از آلترناریا از متداول ترین بیماری‌های متعدد در سراسر دنیا هستند.
بیماری لکه موجی گوجه جزو متداول‌ترین بیماری های گوجه فرنگی محسوب می شود. این بیماری نشانه‌هایی هم دارد. از جمله علائم بیماری عبارتند از:
برگ‌های گوجه فرنگی
ابتدا لکه‌های کوچک و تیره روی شاخ و برگ‌های پایین بوته (برگ‌های مسن و پیر) نزدیک سطح زمین مشاهده می‌شود. این لکه‌ها به تدریج به طرف بالا توسعه می‌یابد. لکه برگی‌ها معمولا قهوه‌ای تیره تا سیاه هستند، اغلب زیاد بوده و کم کم بزرگ می‌شوند و معمولا به صورت دوایر متحدالمرکز گسترش می‌یابند. به خود حالت موجی گرفته و شبیه به سیبل تیراندازی می‌شوند. به همین دلیل به آن لکه موجی می‌گویند. به طور کلی لکه‌ها در ابتدا گرد و قهوه‌ای هستند. بافت اطراف لکه‌ها اغلب زرد است.
در صورت پیشرفت بیماری، تعداد لکه‌ها روی برگ‌ها افازیش یافته و سطح بزرگ تری را در بر می‌گیرد. لازم به ذکر است که برگ‌ها، در محل لکه‌ها خشک شده و سپس ریخته و سوراخ‌هایی بر روی برگ‌ها به وجود می‌آورند.
برگ‌های آلوده زرد، پیر، خشک و آویزان می‌شوند و در صورت آلودگی شدید می‌ریزند. مهمترین فاز این بیماری در گوجه فرنگی، فاز خشکیدگی برگ‌هاست که نهایتا از بین رفتن کل بوته را در پی خواهد داشت.
آلترناریا باعث به وجود آمدن لکه‌های دایره المرکز بر روی برگ‌ها می‌شود.
ساقه های بوته گوجه فرنگی
بیماری منجر به تشکیل لکه‌های فرو رفته، روی شاخه و ساقه گوجه فرنگی می‌شود. لکه‌های به وجود آمده روی ساقه‌ی گیاهچه‌ها، شانکر (زخم پوستی) به وجود می‌آورند، که گسترش می‌یابند، دور ساقه را می‌گیرند، و آن را از بین می‌برند. لکه‌های به وجود آمده بر روی ساقه‌ها اغلب سیاه رنگ هستند. سـال 1376در ورامین این قارچ به عنوان عامـل بیمـاری شـانکر ساقه گوجه فرنگی گزارش شده است.
به وجود آمدین علائم قهوه ای رنگ و دایره ای شکل حاصل از فعالیت قارچ عامل لکه موجی بر روی ساقه
میوه گوجه فرنگی آلوده به لکه موجی
علائم روی میوه به صورت لکه‌هایی خشک، فرو رفته و در بعضی مواقع همراه با کپکی سیاه رنگ دیده می‌شود. میوه‌ها ممکن است قبل از اینکه کامل درشت و قرمز شوند، آلوده شده و در نتیجه ریز بمانند. حتی ممکن است دچار ریزش شوند.
در محل اتصال ساقه و میوه و همچنین در زخم‌هایی که روی میوه تشکیل شده‌اند، شاهد تشکیل لکه‌های سفت و سیاه رنگی خواهیم بود. گاهی هم در روی میوه‌ها و در محل اتصال آن‌ها به دمگل، لکه‌های درشت و سیاه رنگ به وجود می‌آیند. در صورت آلودگی شدید گوجه فرنگی به این قارچ، برگ‌ها ریزش پیدا می‌کنند. در نتیجه پوشش برگی میوه‌ها کاهش یافته و شاهد آفتاب سوختگی میوه‌ها هستیم. کاهش فتوسنتز و در نتیجه کاهش رشد در گیاه از سایر علائم این قارچ می‌باشد.
علائم ظاهر شده بیماری لکه موجی در میوه گوجه فرنگی
مبارزه، درمان و پیشگیری از لکه موجی
مبارزه و یا پیشگیری آلترناریا، شامل انجام نکاتی قبل و بعد از کشت و حین کاشت می‌باشد که به اختصار آن‌ها را بیان می‌کنیم:
علف‌های هرز را کنترل کنید.
از بذرهای دستگیر استفاده نکنید.
از ارقام مقاوم به بیماری استفاده کنید.
از قرار دادن نیتروژن در دسترس گیاه، به میزان زیاد جلوگیری کنید.
در برنامه تغذیه، از قارچ کش‌های موثر جهت پیشگیری استفاده کنید.
گیاهان را با کوددهی متعادل تقویت کرد تا بوته‌هایی قوی داشته باشند.
حشرات و آفات را جهت جلوگیری از انتقال اسپورهای قارچ کنترل کنید.
در صورت وقوع بارندگی، حتما بعد از آن از قارچ کش مناسب استفاده کنید.
بعد از براشت محصولات، از شخم عمیق در عملیات خاکورزی استفاده کرد.
آبیاری باید در حد نیاز بوده و از آبیاری زیاد، به دلیل افزایش رطوبت محیط جلوگیری کنید.
فاصله ردیف بین کشت گیاهان را رعایت کنید تا از رطوبت بیش از حد جلوگیری به عمل آید.
در گلخانه‌ها از خاک پیت‌های سترون استفاده شود یا بستر بذر قبل از کشت ضدعفونی گردد.
باید از سالم بودن بذر مورد نظر اطمینان حاصل کنید. در صورت نیاز بذرهای خود را ضدعفونی کنید.
بقایای گیاهی باقیمانده در زمین زراعی را به طور کامل جمع آوری و از زمین خارج کنید. برخی از کشاورزان از روش سوزاندن بقایای گیاهی، استفاده می‌کنند.
از تناوب زراعی به مدت دو سال، با محصولاتی که میزبان عامل بیماری لکه موجی نیستند، مثل غلات استفاده کنید (لازم به ذکر است که باید از کاشت سیب زمینی در تناوب جلوگیری کرد، چرا که میزبان این بیماری می‌باشد).
بهترین سموم و بهترین قارچ کش لکه موجی گوجه فرنگی چیست؟
در زیر لیستی از موثرترین و بهترین قارچ کش‌ها برای گوجه فرنگی و درمان لکه موجی گوجه فرنگی معرفی شده است. جهت بهره وری بیشتر و کسب نتیجه رضایت بخش، باید عملیات سم پاشی طبق دستور العمل شرکت سازنده قارچ کش صورت گیرد. نکته ای دیگر که از اهمیت به سزایی برخوردار است استفاده از سموم شیمیایی مختلف جهت جلوگیری از مقاومت پاتوژن نسبت به سموم مصرفی می‌باشد.
استفاده از قارچ کش کاریال استار سینجنتا با دز 700 سی سی در 1000 لیتر آب جهت درمان.
استفاده از سم اینوور به عنوان بهترین سم و قارچ کش لکه موجی با دز 0/5 در هکتار جهت درمان.
استفاده از قارچ کش سیگنوم شرکت basf (میزان مصرف 600 گرم در هکتار) جهت پیشگیری و درمان.
مصرف قارچکش اکویشن پرو با مقدار مصرف 450 گرم در هکتار یا کیسرپرو با دز 400 گرم در هکتار جهت کنترل و درمان
سم پاشی با قارچ کش‌های مسی مثل بردوفیکس 5 در هزار یا رورال تی اس با دز 1/5 تا 2 در هزار بعد از بارندگی‌ها و فقط جهت پیشگیری.
استفاده از قارچ کش لونا شرکت بایر با قابلیت درمان فوق العاده بسیاری از بیماری‌های برگی از جمله سفیدک‌ها و آلترناریا به میزان 600 تا 800 سی سی در 1000 لیتر آب.
استفاده از داکونیل شرکت سینجنتا یا کلروتالونیل به عنوان قارچ کشی جهت درمان لکه موجی (با دز 1/5 لیتر در هکتار) یا لینجر پلاس شرکت البرج (ماده موثره کلروتالونیل سرطان زاست لطفا در حد امکان از آن استفاده نکنید!!)
سم پاشی برای کنترل و درمان بیماری لکه موجی به شرطی موثر واقع می‌شود که سم مناسب با دز مناسب در آب با کیفیت به کار برده شود. همچنین محلول سم باید به تمام نقاط هوایی گیاه رسیده و پوشش کاملی بر روی سطوح مختلف ایجاد کند.
آخرین دیدگاه‌ها