سفیدک داخلی گوجه فرنگی یا بادزدگی گوجه چیست؟

سفیدک داخلی گوجه فرنگی

سفیدک داخلی گوجه فرنگی یا بلایت دیررس یا بادزدگی گوجه فرنگی که سفیدک حقیقی یا سفیدک گوجه فرنگی هم گفته می‌شود، یکی از خسارت زا ترین بیماری‌های قارچی گوجه فرنگی است. در مناطقی که هوا اغلب مرطوب و سرد می‌باشد، خسارت بیشتری می‌زند. بیماری مهم سفیدک داخلی گوجه فرنگی، می‌تواند تا 100% به مزرعه آلوده خسارت بزند.

بادزدگی گوجه فرنگی می‌تواند شاخ و برگ و میوه گوجه فرنگی را در هر زمانی از رشد از بین ببرد. امکان دارد این بیماری میوه‌های گوجه فرنگی را در مزرعه آلوده کند و متعاقبا منجر به پوسیدگی میوه در انبار شود. در هوای خشک فعالیت بیمارگر کاهش می‌یابد و یا متوقف می‌شود. لازم به ذکر است که بیماری سفیدک دروغی با بیماری ذکر شده متفاوت است. عامل بیماری قارچ بوده ولی در شرایط وجود رطوبت و دمای بالا مشاهده می‌شود.

عامل بیماری سفیدک داخلی گوجه‌‌فرنگی چیست؟

قارچ Phytophthora infestans عامل ایجاد سفیدک داخلی در گوجه است. این بیمارگر از شاخه‌ی Oomycota از خانواده‌ی Pythiaceae از جنس Phytophthora می‌باشد که میزبان آن خانواده سولاناسه از جمله سیب زمینی و گوجه فرنگی و بادمجان هستند.

علائم و نشانه های سفیدک داخلی گوجه فرنگی چگونه است؟

بادزدگی گوجه فرنگی به تمام اندام‌های هوایی بوته صدمه می‌زند و باعث آلوده شدن برگ، میوه و ساقه گوجه فرنگی می‌شود. قارچ عامل بیماری در مزرعه به سرعت گسترش می‌یابد و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به نابودی کامل محصول شود. سفیدک داخلی گوجه فرنگی علائم و نشانه های خاص خود را دارند. در ادامه نشانه این بیماری بر روی برگ، ساقه و میوه گوجه فرنگی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

نشانه های سفیدک داخلی در ریشه ها

معمولا علایم سفیدک دروغی گوجه فرنگی در ریشه قابل بررسی نیست. اگر چه برخی گونه‌های فایتوفتورا موجب تیرگی و بند آمدن آوند می‌شوند. اما عامل ایجاد سفیدک داخلی، معمولا از طریق ریشه خسارت ایجاد نمی‌کنند.

نشانه های سفیدک داخلی در برگ

نشانه های اصلی سفیدک سطحی در برگ‌ها ظاهر می‌شود. به این صورت که در پهنک برگ لکه‌های قهوه ای ظاهر می‌شود که به مرور بزرگتر و بزرگتر می‌شوند. گاهی ممکن است هاله‌ای کم رنگ و نازک در اطراف لکه‌های روی برگ‌ها ایجاد شود. در سطح زیرین برگ در سمت مقابل همین زخم‌ها، لکه ایجاد شده به رنگ خاکستری روشن با یک پوشش کرکی خاکستری روشن ظاهر می‌گردد.

در محیط‌های مرطوب و خنک، به دلیل اسپورزایی در روی زخم در سطح زیرین برگ، لایه‌ای خاکستری روشن ایجاد می‌شود. بنابراین روی برگ لکه‌های قهوه ای تیره و زیر برگ پوشش کرکی خاکستری روشن ظاهر می‌شود. بیماری از طریق رگبرگ‌ها و دمبرگ‌ها می‌تواند گسترش یابد و در نتیجه قسمت عمده ای از شاخ و برگ بوته قهوه ای و خشک می‌شود.

پیشنهاد نویسنده: مگس سفید | سفیدک سطحی

نشانه های سفیدک حقیقی در ساقه گوجه

قارچ فایتوفترا منجر به ایجاد لکه‌های آب سوخته نامنظم و مایل به رنگ سبز بر روی ساقه‌ها می‌شود. به تدریج این لکه‌های زخم بزرگتر شده و به رنگ قهوه‌ای مشاهده می‌شوند. همچنین تیرگی پوست ساقه‌ها را به دنبال دارند. اگر گیاه کوچک و آبدار باشد، ممکن است دور تا دور ساقه را بگیرد. در نتیجه، برگ‌های پایین می‌ریزند و کل گیاه پژمرده می‌شود. بنابراین ایجاد لکه‌های قهوه‌ای رنگ عمودی روی ساقه که در صورت پیشروی دور تا دور ساقه را فرا می‌گیرد، از نشانه های بیماری بادزدگی در گوجه فرنگی است.

نشانه های سفیدک داخلی روی میوه گوجه

ایجاد لکه‌های فرو رفته و قهوه ای رنگ که در مرکز آن لکه‌های پودری و سفید مشاهده می‌شود. ضایعات روی میوه به صورت لکه‌های سبز تا قهوه‌ای سفت، نامنظم و بزرگی هستند که سطحی چرب و ظاهری زبر دارند. به طور کلی لکه‌های قهوه‌ای تا تیره ای روی میوه ایجاد می‌شود که ممکن است روی این لکه‌های قهوه‌ای رگه‌ها و لکه‌های پودری سفید ظاهر شود. اگر میوه از محل این لکه‌ها برش داده شود مشاهده می‌کنید که تیرگی از طرف پوست به مرکز میوه کم رنگ‌تر می‌شود.

علائم سفیدک داخلی گوجه فرنگی در هوای مرطوب

در هوای مرطوب برای تشخیص بیماری در مزرعه علائم زیر مورد استفاد قرار می‌گیرد:

• ایجاد لکه‌های فرو رفته و قهوه ای رنگ در میوه
• در نهایت سوختگی کامل اندام‌های هوایی
• ایجاد پوشش قارچی خاکستری رنگ در سطح زیری برگ‌ها در محل لکه‌ها
• ایجاد لکه‌های رنگ پریده در برگ و سپس سوختگی‌های لکه ای و قهوه‌ای شدن برگ‌ها
• ایجاد لکه‌های قهوه‌ای رنگ عمودی روی ساقه که در صورت پیشروی دور تا دور ساقه را فرا می‌گیرد.

برخی گمان می کنند علت سفید شدن برگ گوجه فرنگی سفیدک داخلی است. که این موضوع هر دلیل دیگری می‌تواند داشته باشد به جز سفیدک داخلی گوجه فرنگی، پس هر علائمی را به سفیدک گوجه فرنگی مرتبط نکنید.

شرایط گسترش سفیدک داخلی گوجه

اسپورهای قارچ توسط باد در فواصل طولانی نیز جابجا می‌گردند. آب و هوای مرطوب و خنک از شرایط مناسب توسعه این بیماری است. به همین دلیل در کشت‌های بهاره، سفیدک داخلی در انتهای فصل که هوا روبه سردی و افزایش رطوبت است، گسترش می‌یابد.

راه های پیشگیری از بلایت گوجه

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است! چرا که کم هزینه و بی دردسر است. رعایت چند نکته در پیشگیری از بیماری سفیدک حقیقی بسیار مهم است:

• عدم آبیاری شبانه
• استفاده از ارقام مقاوم یا متحمل.
• حذف بقایای گیاهی و علف‌های هرز
• رعایت تراکم مناسب کشت جهت داشتن تهویه مناسب در کانوپی.
• در مناطقی که انتهای فصل بارندگی و رطوبت بالاست، کشت روی پشته انجام شود.
• تغذیه اصولی و استفاده از کود سم‌های مناسب در زمان پیدایش اختلاف دمای شبانه روز
• عدم استفاده از آبیاری بارانی و عدم انجام محلولپاشی‌های افراطی در زمان شروع بیماری.
• محلول پاشی مرتب سیلیکات پتاسیم و فسفیت پتاسیم جهت افزایش ضخامت برگ و مقاومت بوته.
• رعایت تناوب (از کاشت گوجه در زمین‌هایی که سال قبل سیب زمینی در آن کشت شده است اجتناب شود).
• استفاده از قارچ کش‌های مناسب تا چند روز قبل از بارندگی‌ها و 10 روز قبل از بازه زمانی شروع سفیدک.
• استفاده صحیح از سم برای سفیدک داخلی گوجه فرنگی قبل از بارندگی‌ها (به شکلی که محلول سم به تمام قسمت‌های برگ‌های زیرین هم برسد) با سموم مسی مثل کوپراکل، بردوفیکس، اکسی کلرر مس، تالوسین و…

کنترل و درمان سفیدک داخلی گوجه فرنگی

در صورت بروز بیماری بادزدگی با استفاده از قویترین قارچ کش سفیدک داخلی مناسب اقدام به کنترل بیماری و درمان سفیدک داخلی گوجه فرنگی می‌کنند. در زیر به چند نمونه از کاراترین و قویترین قارچ کش‌ها سفیدک داخلی ( برای کنترل و درمان) اشاره می‌کنیم:

• مصرف کابریدو با دز 3 لیتر در هکتار
• اگریفبوس به میزان 6 لیتر در هکتار
• دیمتومورف + مانکوزب (آکروبات ام زد) به میزان 2 کیلوگرم در هکتار
• متالاکسیل + مانکوزب (ردومیل ام زد) به میزان 3 کیلوگرم در هکتار
• سمپاشی اینفینیتیو به میزان 1/5 لیتر در هکتار با دوره کارنس 7 روز
• سمپاشی اوروگو با دز 700 سی سی در هزار لیتر (بعنوان موثر ترین و قویترین سم کنترل سفیدک داخلی)

لازم به ذکر است کارایی این سموم فقط در صورتی محقق می‌شود که اولا دز مناسب انتخاب شود، دوم، آب باکیفیت برای سمپاشی استفاده شود، سوما سمپاشی به گونه‌ای انجام شود که محلول سم برای سفیدک داخلی گوجه فرنگی به همه جای بوته به مدار لازم برسد.

ذکر این نکته ضروری ست که سفیدک داخلی با سفیدک پودری گوجه‌فرنگی متفاوت است. همچنین سم سفیدک پودری در بسیاری جهات فرق می کند و لازم است قبل از استفاده از سموم مختلف، از نوع بیماری اطمینان حاصل کنید. برای این کار ما به شما، مشورت با یک متخصص و گیاهپزشک در این زمینه را پیشنهاد می دهیم.

اگر نیاز به دانستن بهترین سم برای سفیدک پودری یا سفیدک داخلی هستید، با کارشناسان ما در بخش فنی تماس بگیرید.

پیشنهاد نویسنده:

• سفیدک خیار
• سفیدک داخلی هندوانه
• سفیدک داخلی پیاز
• سفیدک داخلی بادمجان