مشاوره تخصصی کشاورزی آقا مهندس | خرید اینترنتی بذر

عوامل موثر بر جوانه زنی بذر

فهرست مطالب

عوامل موثر بر جوانه ­زنی بذر صیفی جات:

دو مورد از مهم ترین عوامل موثر بر جوانه زنی بذر عبارتند از عوامل بذری و عوامل محیطی که در ادامه هر دو را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم. در صورتی که نیاز به خرید بذر دارید و می‌خواهید احتمال جوانه زنی بذرهای خود را افزایش دهید با ما همراه باشید.

عوامل بذری موثر بر جوانه زنی

این عوامل به ویژگی‌های خود بذر مربوط بوده و مستقل از محیط بر جوانه­ زنی بذر تاثیر می­‌گذارند. برای مشاوره انتخاب رقم و کشت صیفی جات می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید. از مهم ترین عوامل بذری موثر در جوانه­ زنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

قدرت حیات بذر (زنده مانی):

تولید­گنندگان و متخصصان کنترل بذر، قوه نامیه را توانایی بذر در جوانه ­زنی و تولید گیاهچه ی طبیعی تعریف نموده ­اند. از دیدگاه دیگر، قوه­ ی زیست نشان دهنده درجه زنده بودن بذر، فعالیت متابولیکی و دارا بودن آنزیم­‌هایی است که توانایی لازم برای جوانه­ زنی و رشد گیاهچه را فراهم می­‌کنند. بذرها در زمان رسیدگی فیزیولوژیک بالا ترین قوه­ ی زیست را دارند و پس از آن قوه­ ی زیست کاهش می‌یابد. به طور کلی قوه­‌ی زیست عبارت است از ظرفیت بذر برای جوانه ­زدن که به وسیله درصد جوانه ­زنی، سرعت جوانه­ زنی و قدرت نهال­ه ای بذری ارزیابی می­‌شود.

طول عمر بذر:

بذرها بر اساس طول عمر، به 3 گروه طبقه ­بندی می‌­شوند:

  • کوتاه عمر: بذر های که عمر آن ها چند روز تا حداکثر یک سال است. مانند بذرها افرا، بید و نارون.
  • متوسط عمر: بذر های که از 2 تا 15 سال عمر می‌­کنند. مانند بذر اکثر غلات، سبزی‌ها و برخی گیاهان زینتی.
  • بلند عمر: این گونه بذر ها پوسته ­ی سختی دارند و در صورت آسیب ندیدن پوسته، می­توانند حتی در دماهای بالا حداقل 15 تا 20 سال زنده بمانند. مانند برخی از گونه‌های علف هرز.

خواب بذر:

شرایطی است که در آن بذر، حتی با دارا بودن شرایط مساعد برای جوانه ­زنی، جوانه نمی‌­زند.

عوامل محیطی موثر بر جوانه زنی بذر

رطوبت:

رطوبت برای جوانه ­زنی بذر باید به مقداری باشد که بذر را کاملا اشباع کرده و پوسته بذر را نرم کند. آب برای نرم کردن پوسته بذر و فعال ساختن سیستم‌های داخل بذر ضروری است. همراه با جذب آب تنفس و فعالیت‌های متابولیکی بذر افزایش می‌یابد. همچنین جذب آب سبب زیاد شدن حجم بذر و ترکیدن پوسته بذر می‌­شود. پس از آنکه بذر جوانه زد و ریشه­ چه از آن خارج شد، مقدار آب قابل وصول برای گیاه جدید به قدرت ریشه برای وارد شدن به محیط و توانایی آن برای جذب آب بستگی دارد.

پتانسیل اسمزی نیز که به وجود نمک­ ها و مواد محلول در رطوبت خاک بستگی دارد، بر قابل استفاده بودن آب برای بذر اثر دارد. وجود بیش از حد نمک‌های محلول در محیط بذر ممکن است مانع جوانه­ زدن بذر ها گردند و تعداد گیاهچه‌ها را کاهش دهند.

دما:

درجه حرارت احتمالا مهم­ ترین عامل محیطی تنظیم کننده ­ی جوانه­ زنی و رشد گیاهچه ­ی حاصل است. زیرا بر میزان جذب آب و سرعت اعمال متابولیکی داخل بذر اثر می‌گذارد. دما بر درصد و سرعت جوانه­زنی نیز تاثیر می‌­گذارد. بالا ترین درصد جوانه­زنی برای اکثر گیاهان در دما های بین 26 تا 35 بدست می‌آید. برای جوانه­ زنی بذر سه نقطه ­ی دمایی وجود دارد، حداقل، مطلوب و حداکثر که برای هرگونه منحصر به فرد است. دمای حداقل پایین­ ترین درجه حرارتی است که جوانه ­زنی می­تواند در آن اتفاق بیافتد. به این دمای کمینه، دمای پایه یا صفر جوانه ­زنی می­گویند.

دمای حداکثر دمایی است که پس از آن جوانه­ زنی صورت نمی‌­گیرد زیرا این دما و دما های بالاتر از آن برای بذر کشنده هستند. دمای مطلوب نیز دمایی است که در آن بیش­ ترین درصد و سرعت جوانه­ زنی اتفاق می‌افتد.

اکسیژن:

جهت جوانه­ زنی سریع و یکنواخت، تبادل گاز ها میان جنین و محیط جوانه ­زنی از اهمیت خاصی برخوردار است. بذر کلیه گیاهان (به استثنای گیاهان آبزی) برای جوانه زدن نیاز به اکسیژن فراوان دارند. اکسیژن برای سوزاندن قند ها و چربی‌ها و سایر مواد ذخیره­ای بذر و تولید انرژی لازم است.

بنابراین محیط­‌های کشت باید دارای هوای کافی بوده و سفت و فشرده نباشند. بذرهایی که در خاک‌های سنگین کاشته شده باشند یا در اعماق زیاد خاک قرار گیرند، به ویژه در فصول بارانی، ممکن است جوانه نزنند. زیرا خلل و فرج موجود در خاک با آب پر شده و اکسیژن کمی برای بذر باقی می­‌ماند.

نور:

نور ممکن است جوانه زدن بذر را تسریع و یا از جوانه ­زنی آن جلوگیری کند. بذرهای حساس به نور اغلب ریز هستند و قرار دادن آن‌ها نزدیک به سطح خاک برای جوانه­ زنی مناسب­ تر است. بذر هایی که نور از جوانه زدن آن‌ها ممانعت می‌کند معمولا در محیط­‌های خشک کویری دیده می‌شوند. در این مناطق اگر بذر ها در اعماق بیشتر خاک کشت شوند که رطوبت بیشتر و دمای کم­تری دارند، بقای گیاهچه حاصل تضمین بیش­تری خواهد داشت.

عوامل متعددی همچون گسترش کشت­ های مکانیزه و شرایط محیطی نا­مطلوب مانند خشکی و شوری خاک، ضرورت جوانه ­زنی و استقرار سریع و یکنواخت را ایجاب می‌نمایند. از این میان شوری خاک و اثرات نا­مطلوب تنش شوری بر جوانه زنی بذر و استقرار گیاهچه از مواردی است که امروزه توجه محققان زیادی را به خود جلب نموده است. به طوری که سطوح بالای شوری موجب مهار کامل جوانه ­زنی بذر و استقرار گیاهچه می‌شود.

تنش ­های محیطی:

تنش عبارت است از هر عامل زیستی یا محیطی که بتواند به موجود زنده صدمه وارد نماید. تنش نتیجه برهم خوردن فرآیندهای حیاتی سلول­ های گیاهی است که در اثر یک یا چند عامل زیستی و محیطی حاصل می‌شود. در اثر تنش جوانه­ زنی، رشد و نمو، کیفیت و عملکرد محصول تحت تاثیر قرار می‌گیرد. بعلاوه تنش ممکن است سبب مرگ بخشی از گیاه یا تمام آن گردد.

تنش­‌های محیطی (شوری، خشکی، سرما، گرما، عناصرسنگین و…) مهم­ ترین عوامل اثر گذار بر روی گیاهان زراعی به شمار می‌­آیند. تنش­‌های محیطی شامل تنش­‌های زیستی و تنش‌های فیزیکوشیمیایی می‌باشند. تنش­‌های زیستی به دو دسته 1- حمله آفات و امراض و 2- رقابت، تقسیم می‌گردد و تنش‌های فیزیکوشیمیایی به پنج گروه تنش­‌های 1- فیزیکی 2- شیمیایی 3- تشعشعی 4- دمایی و 5- آب، تقسیم بندی شده ­اند، که تنش شوری جز تنش‌های شیمیایی محسوب می‌گردد.

اشتراک‌گذاری:

5/5 - (1 امتیاز)
tomato-cat3

بذر گوجه فرنگی

Cucumber-cat2

بذر خیار

Watermelon-Cat3

بذر هندوانه

Melon-Cat3

بذر ملون

Eggplant-Cat2

بذر بادمجان

Pepper-cat3

بذر فلفل

Squash-Cat-3

بذر کدو

آخرین دیدگاه‌ها

مطالب آموزشی مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *